"Το Πατρικό Μου Σπίτι"
Ποίηση: Θανάση Τζούλη
Μουσική - Ερμηνεία: Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Το ακούτε ΕΔΩ
Ο Θανάσης X. Τζούλης γεννήθηκε το
1932 στο Μαυρονόρος Ηπείρου. Σπούδασε παιδαγωγικά στα Γιάννενα και στην Αθήνα.
Ανήκε στην εκδοτική ομάδα του λογοτεχνικού περιοδικού των Ιωαννίνων
"Ενδοχώρα" μαζί με τους Γιάννη Δάλλα, Φρίξο Tζιόβα, Χριστόφορο
Mηλιώνη, Τάκη Kαρβέλλη, Γιώργο Aράγη, Ανδρέα Λεοντάρη, Kίμωνα και Λευτέρη
Tζάλλα κ.ά. Συνέχισε τις σπουδές του στην ψυχολογία, την ψυχανάλυση της τέχνης
και τη σύγχρονη λογοτεχνία στη Γαλλία κι έγινε διδάκτωρ ψυχολογίας με την
εργασία του πάνω στην ανάγνωση του έργου του Κάφκα.
Εργάστηκε ως διευθυντής στη
Ζαρίφειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αλεξανδρούπολης, ως επίκουρος καθηγητής
ψυχολογίας, αναπληρωτής καθηγητής και αργότερα ως καθηγητής πρώτης βαθμίδας στο
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Στην Αλεξανδρούπολη εξέδωσε το
1997 και διηύθυνε το περιοδικό λόγου και τέχνης "Εξώπολις". Στα
βιβλία του συγκαταλέγονται οι ποιητικές συλλογές: "Σπόνδυλοι"
(Δίφρος, 1961), "Ισθμός" (Κέδρος 1975), "Ρινόκεροι" (Κέδρος
1975), "Απόγευμα των μύρων" (Εγνατία 1977), "Αμφίβια"
(Εγνατία 1980), "Η γλώσσα του Αδάμ" (Εγνατία, 1982), "Όταν ο
Θεός εις το σώμα έλθει πολύς" (Καστανιώτης 1990), "Και γάμον Έβρου
του ποταμού" (1996) που ήταν και η τελευταία του,
από τον Μανδραγόρα, του οποίου υπήρξε στενός συνεργάτης.
Δοκίμια: "Approche
psychopathologique de Kafka", Aix-en-Provence, 1976, "L' ecriture de
Kafka et la demande interdite", Aix-en-Provence, 1979, "Το ασυνείδητο
και η συμβολική τάξη: από τον Freud στον Lacan", Αθήνα, 1985, "Η
συναισθηματική μεταβίβαση στην ψυχαναλυτική θεραπεία και μια αναφορά στον Κώο
γιατρό Απολλωνίδη", Κομοτηνή, 1985, "Μελετήματα για την
ψυχανάλυση", Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη, 1992, "Ψυχανάλυση και
λογοτεχνία", Οδυσσέας, Αθήνα, 1993 (β' έκδοση: 1996). Το έργο του
"Ισθμός" μεταφράστηκε και εκδόθηκε στη Γαλλία ("Isthme",
1988). Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Ποιητής και ψυχολόγος ήταν βαθιά
καλλιεργημένος και ευρείων οριζόντων πανεπιστημιακός δάσκαλος, επιστήμονας
κοινωνικά ευαίσθητος. Με συνέπεια υπηρέτησε τον υπερρεαλισμό και η ποίησή του
περιστράφηκε γύρω από τα μοτίβα του τόπου, της οικογένειας, του σπιτιού, του
θανάτου.
Υπήρξε από τους λίγους
πανεπιστημιακούς που με τον διορισμό του στο Πανεπιστήμιο της Αλεξανδρούπολης
εγκαταστάθηκε στην πόλη μέχρι τη συνταξιοδότησή του προσφέροντας μάλιστα δωρεάν
τις επιστημονικές του γνώσεις με συνεδρίες στηρικτικής ψυχαναλυτικής και
οικογενειακής συμβουλετικής σε μουσουλμάνες της Θράκης. Έφυγε από τη ζωή το
2010.
"Αναστάσιμες Καμπάνες"
Ποίηση: Στέφανος Ιωαννίδης
Μουσική: Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Ερμηνεία: Χρόνης Αηδονίδης
Το ακούτε ΕΔΩ
Ο Στέφανος Ιωαννίδης (1923 - 2001) ήταν για την Ξάνθη και για τη Θράκη ευρύτερα πρωτοπόρος και καινοτόμος εργάτης του πνεύματος και του πολιτισμού. Ολόκληρη η περιφέρειά μας οφείλει να γνωρίσει το έργο του και να τιμήσει την παρουσία και προσφορά του. Έφυγε την 1η Μαΐου του 2001. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα τον τιμούμε ιδιαίτερα. Είναι πολύ σημαντικό ότι έστω και μετά θάνατον αναγνωρίζεται το έργο του - όπως και άλλων θρακιωτών και θρακιωτισσών - από το κέντρο. Στο Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (των εκδόσεων Πατάκη) στη σελίδα 946 στο λήμμα για το Στέφανο Ιωαννίδη του Αλέξη Ζήρα, ανάμεσα στα άλλα διαβάζουμε:
«Υπήρξε ενεργός παράγοντας στην πνευματική και πολιτιστική ζωή της Ξάνθης (...) Κοινωνιστική πεζογραφία που αντλεί τόσο από το ψυχολογικό μυθιστόρημα όσο και από τον ρεαλισμό της ηθογραφικής μας παράδοσης.
Παρά το πολιτικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο διαπλέκονται οι ιδέες και οι συγκρούσεις των χαρακτήρων, η ηθική στάση του έργου του προβάλλεται ως απότοκη της αφηγηματικής πραγματικότητας.
Παράλληλα με τις ιστορικές μελέτες του και τα λευκώματα του ο Ιωαννίδης συνέβαλε στην ανάδειξη λιγότερο γνωστών πτυχών της τοπικής ιστορίας της Ξάνθης».
Στο Στέφανο Ιωαννίδη, στη ζωή και στο έργο του, η διαλεκτική σχέση θεωρίας και πράξης, κατά πολύπλευρο τρόπο, είναι διαρκής και αδιάλειπτη. Ο δρόμος που επέλεξε στη ζωή του ήταν δρόμος ανηφορικός, γεμάτος συγκρούσεις με το κατεστημένο, περισσότερο ιχνηλάτης και πρόσκοπος. Το έργο του ήταν διέξοδος στην ανάγκη έκφρασης, αλλά περισσότερο επιβίωσης - στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια. Ποτέ δεν είχε το πλέγμα του επαρχιωτισμού, ήταν πάντοτε μέσα από το καθημερινό διαχρονικός, μέσα από το τοπικό οικουμενικός. Ο πνευματικός άνθρωπος μιλά για το παντού και για το πάντοτε μέσα από το εδώ και το τώρα. Μέγιστη είναι η συμβολή του Στέφανου Ιωαννίδη στην αυτο-γνωσία μας ως Θρακιωτών με την έκδοση το 1960 του περιοδικού <<Θρακικά Χρονικά>>, που αποτελεί το βασικό πυρήνα της Θρακογνωσίας στον τόπο μας. Το ενδιαφέρον του Στέφανου Ιωαννίδη για την ιστορία της Ξάνθης και της Θράκης τοποθετείται από πολύ παλιά. Ήδη από το 1958 αρχίζει να δημοσιεύει τους καρπούς των ιστορικών, λαογραφικών και φιλολογικών του αναδιφήσεων. Ο Στέφανος Ιωαννίδης εκτός από ιστορικά και φιλολογικά κείμενα, παρουσίασε κατά καιρούς απόψεις για διάφορα επίκαιρα ή διαχρονικά θέματα της Ξάνθης, της Θράκης, της επαρχίας γενικότερα, της Ελλάδας. Με θάρρος, σαφήνεια και ευθυκρισία διατυπώνει τις θέσεις του. Έχω την πεποίθηση ότι το 'μόνον της ζωής του ταξίδιον' ήταν το ένδον πέταγμα, που εκφράστηκε με τα ημερολόγια, τα ποιήματα, τις ζωγραφιές, τα διαβάσματα, της εφηβικής και μετεφηβικής περιόδου. Όλο το έργο του είναι ο ήχος αυτού του απραγματοποίητου πετάγματος. Έφυγε από τούτον τον κόσμο την Πρωτομαγιά του 2001 - πότε πέρασαν τα χρόνια!
Τα τελευταία χρόνια ο τραγουδοποιός Θανάσης Γκαϊφύλλιας έχει ασχοληθεί με το πολύτιμο ποιητικό έργο του Θανάση Τζούλη και του Στέφανου Ιωαννίδη. Παρουσίασε και ζωντανά αυτούς τους δύο κύκλους τραγουδιών. Του Τζούλη στην Αλεξανδρούπολη και του Ιωαννίδη στην Ξάνθη. Ελπίζουμε σύντομα να τα ολοκληρώσει ενορχηστρωτικά, να τα ηχογραφήσει και να κυκλοφορήσουν.
Καλό καλοκαίρ σε όλους...
Φίλοι Θανάση Γκαϊφύλλια
